انتخاب کلمات درست موقع نوشتن ممکنه بعضی وقتها سخت باشه. نیازی نیست از این موضوع خجالت بکشین. همه نویسندهها هر چند وقت یه بار با مسئله انتخاب کلمه، دست و پنجه نرم میکنن.
در زبان انگلیسی بیش از 171 هزار کلمه وجود داره. مسئلهای که انتخاب کلمات رو سختتر میکنه وجود کلمههاییه که شبیه به هم به نظر میان ولی ایدههای متفاوتی رو منتقل میکنن (مثل affect و effect).
گروه بعدی کلمههایی هستن که معنیشون کاملاً یکسانه، اما املاشون توی انگلیسی آمریکایی و انگلیسی بریتانیایی متفاوته (مثل gray و grey) و گیجکنندهتر از همه، کلماتی هستن که تقریباً عین همن، ولی معانی متفاوتی رو مطرح میکنن (مثل historic و historical).
و سپس کلماتی وجود دارند که از نظر فنی میتونن جایگزین هم بشن، اما بار معنایی متفاوتی دارن. برای مثال، reminisce و remember مترادف هستن، ولی reminisce یه فرق کوچیک داره. reminisce یعنی به یاد آوردن خاطرات خوب گذشته. پس وقتی میگین:
لزوماً منظورتون:
نیست؛ مگه اینکه واقع چیز خاصی رو تجربه کرده باشین.
پس موقع نوشتن از کجا باید بدونیم کلمه درست کدومه؟ و چطوری میشه در انتخاب کلمات بهتر و حتی عالی شد؟

اگه کلمه اشتباه رو انتخاب کنیم، چه مشکلاتی به وجود میاد؟
قبل از اینکه بریم سراغ راهکارهای بهتر شدن در انتخاب کلمات، بیاین درباره اهمیت انتخاب کلمهها صحبت کنیم. اگه برای رسوندن منظورتون از کلمات اشتباه استفاده کنین، باعث ضعیف شدن نوشتتون میشین. مثالهای زیر کارهایی که باعث میشن متن ضعیف بشه رو نشون میدن.
- خراب کردن اعتبارتون
- گیج کردن خوانندهها
- استفاده از لحن اشتباه
- اتکا به کلیشهها
- ایجاد حشو
این موارد یکی دو تا نیستن، حق دارین. بهتره به قسمتهای مختلف تقسیمشون کنیم.
خراب کردن اعتبارتون
وقتی اعتبار خودتون رو خراب میکنین، پیامی که با متن دارین میرسونین رو ضعیف جلوه میدین. با استفاده از کلمه نامناسب، چنین اتفاقی خیلی آسون رخ میده؛ مثل به کار بردن affect بهجای effect. این اشتباه باعث میشه شما به دو صورت زیر به نظر بیاین:
- قبل از ثبت کردن نوشته ویرایشش نکردین
- نمیدونین کلمه مناسب چیه
گیج کردن خوانندهها
علاوه بر خراب کردن اعتبارتون، با به کار بردن کلمات نامناسب ممکنه خواننده رو گیج کنین. بعضی وقتها یه کلمه اشتباه میتونه کل معنی جمله رو تغییر بده. به این مثالها توجه کنین:
Mike and Diana complement each other at work.
تو جمله اول، مایک و دایانا سر کار از همدیگه تعریف و تمجید میکنن. تو جمله دوم، اونا نقش و وظایف همدیگه رو کامل میکنن.
استفاده از لحن اشتباه
استفاده از کلمات نامناسب باعث میشه لحن نوشتهتون هم اشتباه بشه. به تفاوت این دو جمله دقت کنین:
It was a gray day.
منظور هر دو کلمه اینه که آسمون ابریه، اما یکیشون از کلمهای واقعی برای توصیف استفاده کرده و اون یکی بیشتر به حالت استعاری وضعیت رو به تصویر کشیده. اینجوری تصویر کاملا متفاوتی در ذهن خواننده ایجاد میشه.
استفاده از کلیشهها
اگه به انتخاب کلمات مناسب دقت نکنین، خطر کلیشهای شدن نوشتهتون رو بالا میبرین. برای آشنایی با کلیشههای رایج به مثالهای زیر توجه کنین:
Blind as a bat
Avoid like the plague
آیا این موارد از نظر فنی اشتباهن؟ نه. آیا باعث میشن متننتون غیرخلاقانه و خستهکننده به نظر بیاد؟ بیشتر مواقع بله.
ایجاد حشو
آخر از همه، مسئله حشو و اطناب پیش میاد. پایینتر چند تا مثال برای حشو در جملات آوردیم:
I can’t believe I won a free gift!
تو جمله اول، اطلاعات مورد نظرمون رو دوبار دریافت میکنیم. این جمله رو به شکل کوتاهتری هم میشه نوشت:
تو جمله دوم، free کلمهای زائد است؛ طبیعتاً هر کادویی رایگانه. اگه بخوایم کلمه دقیقتری انتخاب کنیم، میشه بهجای gift از prize استفاده کرد. چون gift رو برنده شده، prize کلمه بهتریه. پس جمله با انتخاب کلمه مناسب به این شکل در میاد:
از کجا بدونم کلمهای که انتخاب کردم اشتباهه؟
خیلی از پردازندههای واژه، زیر کلمهای که به نظر تو متن مناسب نیست خط میکشن و به جاش کلمه درستتری رو پیشنهاد میدن؛ اما یادتون نره که این کار فقط روی کلماتی که سهوا اشتباه به کار رفتن جواب میده، نه روی کلماتی که از نظر فنی درستن ولی گزینه خوبی برای جمله نیستن.
اگه فرد دیگهای متن شما رو اصلاح و ویرایش کنه، ممکنه روی بعضی کلمات کامنت بده و اونارو ناجور، کلیشهای و مبهم بدونه. وقتی که کلمات مناسب رو برای جایگزینی تو متن پیدا کردین، دستورالعمل ویراستارتون رو دنبال کنین. اگر باز هم منظور ویراستار رو از یه کامنت خاص متوجه نمیشین، ازش بپرسین.
چطوری کلمات مناسب رو انتخاب کنیم؟
حالا که همه خطرهای انتخاب واژههای اشتباه رو میدونیم، بیاین درباره انتخاب کلمات مناسب برای نوشتتون صحبت کنیم. از کجا بفهمیم کدوم کلمه مناسبه؟ کلمه مناسب همیشه واژهایه که منظور شما رو به واضحترین شکل ممکن بیان کنه؛ یعنی این کلمه:
- دقیق و مشخصه؛
- به دل خواننده میشینه و خواننده باهاش همذاتپنداری میکنه؛
- با نوع نوشته شما جور در میاد؛
- با سبک و لحن نوشته همخونی داره.
قانون کلی اینه که دقیقترین کلمه موثرترین کلمه برای استفادست. بهعنوان مثال، میتونین بنویسین:
و این جمله درست در میاد؛ اما اگر به جاش بنویسین :
میبینین پیام چقدر واضحتر میشه؟ دانشآموزان هم جزو مردم هستن، اما گروه خاصی از افراد به حساب میان و تنها افرادی هستند که باید ایمیلی که در مثال قبل بهش اشاره کردیم رو دریافت کرده باشن.
با این حال، همیشه دقیقترین کلمه بهترین کلمه برای انتخاب نیست. همچنین، واژه مناسب واژه ایه که مخاطب شما باهاش بیشترین همذاتپنداری رو کنه. این یعنی گاهی باید دقیق و مشخص بودن کلمه رو قربانی فهم بهتر خواننده کنین. در نظر داشتن مخاطب موقع نوشتن، یکی از اصول اصلی مؤثر نوشتن هستش.
وقتی برای مخاطبان محدودی مینویسین که دایره لغات و اطلاعات مشابهی دارن، میتونین تا جای ممکن بهطور خاص صحبت کنین؛ اما زمانی که برای طیف گستردهتری از مخاطبان مینویسین، نمیتونین فرض رو بر این بذارین که همه خوانندههای شما اصطلاحات مربوط به صنعت- زبان فنی یا منابعی که جزو دانش عمومی به حساب نمیاد- رو بلدن.
اگر همه یا بیشتر خوانندههای شما مجبورن دنبال معنی یه کلمه بگردن، اون رو با یه واژه رایجتر جایگزین کنین.
چه زمانی یه کلمه درسته، اما مناسب نیست؟
گاهی یه کلمه درسته اما لزوماً کلمه مناسبی برای اون متن نیست. دو جمله زیر رو در نظر بگیرین:
I hate tomato soup.
هر دو جمله یه مفهوم رو میرسونن، اما جمله دوم از کلمه قویتری برای بیان ایده و منظورش استفاده کرده. اینکه dislike مناسبتره یا hate بستگی به بستر معنایی جمله داره.
اگه برای شام جایی دعوت شدین و قبل از رفتن، میزبان به شما پیام میده و میپرسه چه غذاهایی رو دوست ندارین، استفاده از I hate tomato soup بیادبانه و خشن به نظر میاد. ولی اگه دارین برای وبلاگ غذا مطلب مینویسین، I hate tomato soup عنوانی گیرا و جذاب به حساب میاد و مخاطب رو تشویق به کلیک میکنه.
پیدا کردن واژه مناسب
وقتی که میدونین چی میخواین بگین، اما نمیدونین بهترین کلمه برای بیانش چیه، اصطلاحنامه (Thesaurus) به شما کمک میکنه. فرهنگ لغت هم به کار میاد، اما اصطلاح نامه پر از واژههای مترادف و متضاده و برای همین بیشتر به درد میخوره.
نکاتی برای انتخاب کلمات
فراموش نکنید که انتخاب کلمه مناسب با یک روز یا دو روز تمرین کردن به دست نمیاد. در ادامه چند پیشنهاد آوردیم که میتونه به شما کمک کنه این مسیر رو بهتر و سریع تر طی کنید.
دایره لغتتون رو افزایش بدین
هرچی کلمههای بیشتری در دایره لغات تون داشته باشین (واژههای فعال و غیرفعال) موقع نوشتن بهتر میتونید کلمههای مناسب رو انتخاب کنین. راههای زیادی برای تقویت دایره لغات وجود داره، مانند اپلیکیشن Free Rice و مطالعه بیشتر.
یکی از روشهای مؤثر برای بالا بردن دایره لغات موقع مطالعه، استفاده از راهی است که معلمها ازش به اسم تعهد لغت (word responsibility) یاد میکنن.
هر وقت به کلمهای برخوردین که معنیش رو نمیدونین، بهجای اینکه فقط پیش خودتون معنیش رو حدس بزنین و سراغ ادامه متن برین، در لغتنامه دنبالش بگردین. این کار نه تنها یه کلمه جدید بهتون یاد میده، بلکه بهتون کمک میکنه متنی که خوندین رو بهتر درک کنین.
مقاله 12 روش گسترش دایره لغات انگلیسی رو از دست ندین.
یکی از مشکلاتی که زبان آموزا موقع یادگیری کلمات جدید دارن اینه که برای یک کلمه معنی فارسی در نظر می گیرن و یا به یادگیری از طریق کلمات هم معنی بسنده می کنن. اگه این تنها روش یادگیری لغت برای شما باشه و به کاربردهای متمایز هز کلمه دقت نکنید، نمی تونین کلمات مناسبی برای متنتون انتخاب کنین.
لغت بزرگتر به معنی لغت بهتر نیست
وقتی صحبت از انتخاب کلمه مناسب میشه، بیشتر وقتها سادهترین کلمه بهترین گزینه است. به تفاوت کلمات utilize و use دقت کنین. معنی این دو کلمه یکیه، اما بار معنایی utilize استفاده مؤثر از منابعه. با اینکه utilize نوشته رو واضحتر میکنه، ولی شما از use استفاده کنین.
این منطق همه مواقعی که بیشتر از یه کلمه مناسب برای جمله وجود داره، صدق میکنه. بهطور کلی، کلمه بزرگتر همون کلمه کوچیکتره با بار معنایی مخصوص به خودش. اگه شما به اون بار معنایی خاص احتیاجی ندارین، پس به کلمه بزرگتر هم نیازی ندارین.
ممکنه واژه مناسب بعد به ذهنتون برسه
اگه مشغول نوشتن هستین، ولی کلمهای که دنبالش هستین رو پیدا نمیکنین، نذارین این وقفه مانع ادامه کارتون بشه. تنها کاری که باید بکنین اینه که بهجای اون کلمه بنویسین TKTK (شکل خلاصه «کلمه آتی») و سراغ ادامه متن برین. بعداً، زمانی که دوباره دارین متن رومیخونین (معمولاً باید به نوشته کمی زمان بدین)، میتونین برگردین سراغ اون جمله. اون موقع چشمها و ذهنتون آمادس که برای پیدا کردن بهترین کلمه به شما کمک کنه.
با دید نقادانه متن رو ویرایش کنین
وقتی دارین متنتون رو ویرایش میکنین، دید نقادانه نسبت به انتخاب کلمات داشته باشین. بهعبارت دیگه، نه تنها به معنی کلمات، بلکه به ارتباط معنایی بین کلمهها هم توجه کنین. شاید مجبور شین بعضی کلمههای ضعیف و نادرست رو با واژههای قوی و درست جایگزین کنین. همچنین، این نوع ویرایش باعث حذف کلمههای زائد هم میشه.