وبلاگ تخصصی زبان و نگارش دیلماجیو -بنر
Dilmajio A-Z Grammar Glossary Icon
جستجو در دیکشنری
از فلش بالا برای تغییر واژه نامه استفاده کنید

پیشوند یا prefix چیست؟

تعریف و معنی prefix :

پیشوندها “نیم‌کلمه” یا حروفی هستند که به ابتدای کلمات اضافه می‌شوند و معنی آن‌ها را تغییر می‌دهند (مثل anti-، ex-، post- و pre-). پیشوندها در مقابل پسوندها قرار می‌گیرند که به آخر کلمات اضافه می‌شوند. به مجموع پسوندها و پیشوندها وند “affix” می‌گویند.

مثال‌های ساده از پیشوندها

Microphone (میکروفن)

tripod  (سه پایه)

Devalue (تنزل قیمت دادن)

re-claim (اصلاح کردن)

گاهی بین پیشوند و کلمه ریشه خط فاصله – نوشته می‌شود که در ادامه به آن می‌پردازیم.

مثال‌هایی از کاربرد پیشوندها در زندگی روزمره

رایج‌ترین پیشوندهای انگلیسی dis، un، in و re هستند. تقریبا 95 درصد کلمات پیشونددار انگلیسی با این پیشوندها ساخته شده‌اند. در اینجا مثال‌هایی از این پیشوندها را در نقل قول‌هایی از بزرگان می‌بینیم:

To make people disappear, ask them to keep their promises. (American academic Mason Cooley)

ترجمه: برای ناپدید کردن افراد از آن‌ها بخواهید که سر قول‌هایشان بمانند. (دانشگاهی آمریکایی، میسون کولی)

It’s inconsiderate to expect someone who isn’t your boss or your sister-in-law to know who you are. (American author Letitia Baldrige)

ترجمه:   بی فکری است که از کسی که رئیس یا خواهرشوهرت نیست انتظار داشته باشی که تو را بشناسد. (نویسنده آمریکایی، لتیتیا بالدریج)

لیست پیشوندهای انگلیسی

در جدول زیر لیستی از پرکاربردترین پیشوندهای انگلیسی با مثالی از هرکدام نوشته شده است.

پیشوند معنی مثال
a-, an- بدون amoral, atypical

غیرمعمولی، غیراخلاقی

ante- قبل antecedent, antenatal

قبل از ولادت،   پیشین

anti- ضد anti-establishment

ضدسازمان

auto- خود Autopilot

دستگاه خودکار هدایت کشتی و هواپیما

circum- اطراف، دور Circumvent

گیر انداختن

co- با، همراه co-conspirator, co-pilot

کمک خلبان، شریک جرم

com-, con- با companion, contact

تماس، همراه

contra- ضد Contradiction

مغایرت

de- حذف، کاهش، لغو delist, devalue

کاهش دادن قیمت، از فهرست حذف کردن

dis- نا Disappear

ناپدید شدن

en- گذاشتن در داخل enclose, envelop

پیچیدن، در داخل حصار قرار دادن

ex- قبلی، (خارج) از extract, ex-governor

فرماندار سابق، استخراج کردن

extra- فراتر از، بیشتر از Extracurricular

فوق برنامه

hetero- متفاوت Heterosexual

دارای گرایش به جنس مخالف

homo- یکسان homonym, homophone

هم‌آوا، متشابه

hyper- بالای،، بیشتر از Hyperactive

بیش فعال

il-, im-, in-, ir- بی، بدون، غیر illegal, impractical, inconsiderate, irresponsible

بی‌مسئولیت، بی‌ملاحظه، غیرعملی، غیرقانونی

in- داخل Insert

وارد کردن

inter- بین internet, intersection

تقاطع، اینترنت

intra- بین intranet, intravenous

درون وریدی، شبکه اینترنت داخلی

macro- بزرگ Macronutrients

مواد مغزی لازم برای رشد و نمو گیاه

micro- کوچک Microscope

ریزبین

mono- یک Monocle

عینک یک چشمی

non- نه، بدون nonentity, nonstarter

بدون شروع یا نافرجام، ناموجود یا خیالی

omni- همه، هر omnipresent, omniscient

همه‌چیزدان، حاضر در همه‌جا

post- بعد از post-mortem

پس از مرگ

pre-, pro- قبل، جلو precede, project

پروژه، مقدم بودن

sub- زیر submarine, substandard

غیراستاندارد، زیردریایی

syn- هم‌زمان Synchronize

هم‌زمان کردن

super- بالا supervisor, superhuman

برتر از انسان، ناظر

trans- میان Transmit

مخابره کردن

tri- سه tripod, triceratops

دایناسور سه شاخ، سه پایه

un- نه، نا undone, unfinished

ناتمام، ناکرده

uni- یک unicorn, unilaterally

به طور یک‌جانبه، تک شاخ

اهمیت یادگیری پیشوندها

در زیر به نکات قابل توجهی درمورد پیشوندها می‌پردازیم.

نکته 1: آیا بین کلمه اصلی و پیشوند با خط تیره فاصله می‌اندازیم؟

یکی از پرتکرارترین سوالاتی که درمورد پیشوندها مطرح می‌شود این است که آیا باید بعد از پیشوند خط فاصله بگذاریم یا نه. به عبارت دیگر آیا باید بنویسیم re-consider یا reconsider “تجدیدنظر کردن”؟

به طور کلی از خط فاصله استفاده نکنید؛ اما اگر درصورت نگذاشتن خط فاصله املای کلمه اشتباه بود یا به نظر نامتعارف آمد (تشخیص این نکته به‌عهده مصحح است) از خط فاصله استفاده کنید.

proactive, prehistoric, ultraviolet فرابنفش، ماقبل تاریخی، پویشگرایانه

این کلمات می‌توانند با خط فاصله یا بدون آن نوشته شوند؛ یعنی شکل دارای خط فاصله آن‌ها از نظر املایی نادرست نیست. البته به یاد داشته باشید که قانون کلی این است که تا حد امکان از گذاشتن خط فاصله خودداری کنیم.

co-opt برگزیدن

Coopt از نظر املایی نادرست است پس این کلمه همیشه باید با خط فاصله نوشته شود.

Antiaircraft   ضدهواپیما

این کلمه بدون خط فاصله نادرست نیست ولی کمی به نظر غیرطبیعی می‌آید. اگر شما هم چنین احساسی داشتید می‌توانید آن را به صورت anti-aircraft بنویسید.

این راهنمای کوتاه در بیشتر موقعیت‌ها به درست نویسی کلمات پیشونددار انگلیسی کمک می‌کند. نکات زیر جزئیات بیشتری در این مورد ارائه می‌دهند.

قاعده اول: در اسامی خاص دارای پیشوند از خط فاصله استفاده کنید

اگر به یک اسم خاص پیشوند اضافه کردید، بعد از پیشوند خط فاصله بگذارید.

un-British, pro-Nazi قبل از نازی‌ها، غیربریتانیایی

قاعده دوم: اجازه ندهید یک حرف دوبار پشت سرهم تکرار شود (مگراین‌که o باشد).

اگر پیشوند با حرف اول کلمه ریشه شروع شود، بین آن‌ها با خط تیره فاصله بیاندازید.

semi-industrious, re-enter, ultra-argumentative

ترجمه: به شدت بحث‌‌برانگیز، مجددا وارد شدن، نیمه صنعتی

البته اگر حرفی که پشت سرهم تکرار می‌شود o باشد، در صورتی که املای کلمه به نظر خودتان درست باشد و در خواندن آن دچار مشکل نشوید یا مصحح آن را غلط در نظر نگیرد، می‌توانید پیشوند را بدون خط فاصله به کلمه اضافه کنید.

coordinate, cooperate همکاری کردن، هماهنگ کردن

coowner شریک الملک

از نظر دیکشنری و مصحح‌های امتحانات مختلف، coowner بدون خط فاصله صحیح نیست.

قاعده سوم: حروف صدادار می‌توانند پشت سرهم و بدون خط فاصله قرار گیرند.

معمولا وقتی یک پیشوند به حرف اضافه ختم می‌شود و کلمه ریشه هم با حرف صدادار شروع می‌شود، خط فاصله نمی‌گذاریم.

proactive, reactivate, semiautonomous

ترجمه: نیمه خودمختار، دوباره   فعال کردن، پویشگرایانه

به هرحال اگر از نظر معلم یا مصحح آزمون این کلمات غلط هستند یا ظاهر آن‌ها برایتان عجیب است می‌توانید از خط فاصله استفاده کنید. مثلا از نظر خیلی‌ها semiautonomous غیرطبیعی است.

قاعده چهارم: بعد از پیشوندهای ex و self از خط فاصله استفاده کنید.

معمولا بعد از پیشوندهای ex و self در کلمات پیشونددار از خط فاصله استفاده میکنیم. مثلا:

ex-husband, self-aware

ترجمه: خودآگاه، شوهر سابق

قاعده پنجم: دقت کنید که کلمات پیشونددار مبهم نباشند.

اگر ممکن است کلمه بدون خط فاصله را با کلمه دیگری اشتباه بگیرید، از خط فاصله استفاده کنید. (این موضوع اغلب در کلمات دارای پیشوند re پیش می‎آید. )

re-cover / recover

ترجمه: برگش به حالت اولیه، دوباره پوشاندن

مثلا اگر کلمه re-cover “دوباره پوشاندن” بدون خط فاصله نوشته شود، با کلمه recover که به معنی “برگشت به حالت اولیه” است اشتباه گرفته می‌شود.

re-press / repress

ترجمه: سرکوب کردن، نسخه برداری

در این مثال هم اگر re-press “نسخه‌برداری” را بدون خط فاصله بنویسیم با repress “سرکوب کردن” اشتباه گرفته می‌شود.

pre-date / predate

ترجمه: قبل از زمان مشخصی واقع شدن، شکار کردن

predate یعنی “قبل از زمان مشخصی واقع شدن” و pre-date یعنی “شکار کردن”. این کلمات نیز بدون خط فاصله باهم اشتباه گرفته می‌شوند.

قاعده ششم: سخت نگیرید!

همان‌طور که در توضیحات بالا دیدید، گذاشتن خط فاصله در بیشتر موارد بستگی به خودتان دارد و بیشتر کلمات پیشونددار به هردو شکل با خط فاصله و بدون خط فاصله نوشته می‌شوند.

The attack was at night because the anti-government forces did not possess weapons.

ترجمه:   حمله در شب صورت گرفت چون نیروهای ضددولت اسلحه نداشتند.

در این مثال نویسنده نخواسته که antigivernment را سرهم و بدون خط فاصله بنویسد. پس با خط فاصله نوشته است که کاملا درست است. سخت نگیرید!

Why is non-hyphenated hyphenated? The irony!

ترجمه:  چرا کلمه بدون خط فاصله خط فاصله گرفته است؟ چه مسخره!

این جمله در فضای مجازی معروف شده است. درواقع کلمه nonhyphenated به خط فاصله احتیاج ندارد. اما بدون گذاشتن خط فاصله جوک بی‌معنی می‌شد. همان‌طور که می‌بینید نویسنده خیلی سخت نگرفته است.

نکته دوم: آیا می‌توان برای کاهش تعداد کلمات از پیشوندها استفاده کرد؟

اغلب اوقات برای کاهش تعداد کلمات و رساندن معنی چند کلمه توسط یک کلمه، از پیشوند استفاده می‌کنیم.

not wanted > unwanted  ناخواسته

think again > rethink  دوباره فکر کردن

not practical > impractical غیرعملی[/tr]

نکته سوم: املا و دایره واژگان خود را بهبود بخشید.

با یادگیری پیشوندها و به طور کلی وندها می‌توانید از دانش خود برای موارد زیر استفاده کنید:

  • با شکستن کلمه به ریشه و وندهای اضافه شده به ریشه و دقت به املای هرکدام به صورت مجزا، می‌توانید املای خود را بهبود ببخشید.
  • فهمیدن معنی یک کلمه بلند (مثلا im-practical به معنی غیرعملی) با معنی کردن اجزای آن.

البته موارد استثنائی هم در این مورد وجود دارند. مثلا این که چرا inflammable به معنی flammable “قابل اشتعال” است؟! این موارد عجیب هستند و یادگیری آن‌ها به مرور زمان صورت می‌گیرد.

نکته کلیدی: به طور کلی سعی کنید بعد از پیشوند از خط فاصله استفاده نکنید؛ اما اگر کلمه بدون خط فاصله غیرعادی به نظر برسد یا از نظر املایی نادرست باشد، از خط فاصله استفاده کنید.



از این واژه نامه:

عبارت وصفی

Adjective phrase

عبارات وصفی یکی از انواع عبارت‌هایی هستند که روزانه در مکالمات و…

جمله‌واره وصفی

Adjective Clause

clause یا همان relative clause نوعی از جمله‌واره وابسته است که برای…

افعال دو مفعولی

Ditransitive verbs

افعال صرفا یک کلمه ساده نیستند. همان‌طور که در دستور زبان انگلیسی…