اغلب اساتید و معلم‌‌ها استفاده از جملات مجهول را یک عادت بد نوشتاری تلقی می‌‌کنند. اما باید توجه داشته باشید که استفاده از جملات مجهول همیشه بد نیست و گاهی باعث ماهرانه بودن نوشته شما می‌‌شود.

به طور کلی جملات معلوم “active voice” نوشته شما را محکم‌‌تر، روراست‌‌تر، شفاف‌‌تر و همان‌‌طور که می‌‌توانید حدس بزنید فعال‌‌‌تر می‌‌سازد.

در جملات معلوم فاعلی چیزی است یا عمل فعل جمله را انجام می‌‌دهد. در جملات مجهول فاعل کاری انجام نمی‌‌دهد بلکه توسط مجری دیگر فعل، عملی روی فاعل جمله انجام می‌‌گیرد.

حالت مجهول از لحاظ دستوری غلط نیست. درواقع گاهی می‌‌تواند به دردبخور باشد.

---

---

ساختار جملات مجهول و معلوم

همان‌‌طور که  tense در انگلیسی به زمان انجام فعل اشاره دارد، “voice” یا وجه هم بیانگر این موضوع است که آیا فاعل عمل فعل را انجام می‌‌دهد (وجه معلوم) یا عمل فعل روی فاعل انجام می‌‌گیرد (وجه مجهول).

ساختار جملات معلوم در انگلیسی

ساختار جملات معلوم به صورت زیر است:

مفعول (اختیاری) + فعل + فاعل

فرمول ساخت جملات مجهول در انگلیسی

در ساختار جملات مجهول، فاعل جمله عمل فعل را دریافت می‌‌کند. پس در جمله بالا “ball” که عمل فعل را دریافت می‌‌کرد در جایگاه فاعل جمله مجهول قرار می‌‌گیرد.

فرمول ساخت جملات مجهول به این صورت است:

عبارت قیدی (اختیاری) + قسمت سوم فعل گذرا + حالتی از افعال to be + فاعل

عبارت “by Albert” در آخر جمله بیانگر انجام‌‌دهنده کار فعل است. اما با این‌‌که Albert کسی است که کار فعل را انجام می‌‌دهد، فاعل دستوری جمله نیست. در جملات مجهول حتی می‌‌توانیم این عبارت را به طور کامل حذف کنیم.

برای مشاهده حالت مجهول زمان‌های مختلف، از صفحه زمان ها در زبان انگلیسی وارد زمان مورد نظر شوید و حالت مجهولش را بررسی کنید.

تبدیل جملات معلوم به مجهول

برای تبدیل جملات معلوم به مجهول در زبان انگلیسی مراحل زیر را انجام دهید:

1. جای فاعل و مفعول جمله معلوم را به سادگی باهم عوض کنید. فاعل باید مفعول جمله جدیدتان بشود و برعکس.

2. همیشه یادتان باشد که هنگام تبدیل جمله معلوم به مجهول فعل جمله را به قسمت سوم فعل یا همان اسم مفعول تغییر بدهید.

3. در جمله مجهول قبل از فاعل از by استفاده کنید. مثال:

4. بعد از این که شکل فعل جمله را تغییر دادید (شکل یا قسمت سوم فعل) باید زمان آن را تغییر دهید. بیایید این تغییر را با چند مثال ببینیم:

• گاهی اگر منظور جمله روشن و مشخص باسد می‌‌توانید فاعل یا انجام دهنده جمله را به طور کامل حذف کنید. قضاوت این که آیا جمله بدون فاعل واضح است یا نه، به عهده خودتان است.

• در حالت مجهول کلماتی مثل to و with هم استفاده می‌‌شوند. اگر یادتان باشد بعد از تبدیل معلوم به مجهول از کلمه by هم زیاد استفاده می‌‌شد.

این مطلب خلاصه‌‌ای از تغییر و تبدیل جملات معلوم و مجهول بود. حالا می‌‌توانید به‌‌عنوان تمرین چند جمله انتخاب کنید و وجه آن‌‌ها را تشخیص دهید و بعد آن‌‌ها را به وجه مخالفشان تبدیل کنید.

کی از جملات مجهول استفاده کنیم؟

اگر می‌‌خواهید جمله‌‌ای بنویسید که فاعل آن تعیین کننده است و کاری را انجام ‌‌می‌‌دهد بهتر است از حالت معلوم استفاده کنید.

گاهی جملات مجهول در بیان بعضی ایده‌‌ها عملکرد بهتری دارند؛ به ویژه در بعضی مباحث قانونی، رسمی و حرفه‌‌ای.

در زیر کاربردهای رایج جملات مجهول را بیان می‌‌کنیم:

• گزارش جرایم یا وقایعی که فاعل آن‌‌ها ناشناس هستند:

اگر می‌‌دانستید چه کسی ماشین را دزدیده است دیگر بیان این جمله مشکل چندان بزرگی نبود. حالت مجهول روی اشیای سرقت شده و عمل سرقت تاکید دارد.

• متون علمی

این وجه در متون و سخنان علمی زیاد دیده می‌‌شود.

چه کسی نمونه را درون لوله آزمایشگاهی قرار می‌‌دهد؟ البته که دانشمندان! اما این که چه کسی این کار را می‌‌کند کم‌‌اهمیت‌‌تر از خود آزمایش است. به همین دلیل استفاده از جمله مجهول در این نوع جملات مناسب‌‌تر است.

• وقتی می‌‌خواهید روی خود عمل تاکید کنید و انجام‌‌‌‌دهنده آن نامربوط یا گمراه‌‌کننده است.

چند نفر می‌‌توانند به یاد بیاورند که مراسم قسم خوردن پزشکان را چه کسی برگزار کرد یا دقیقا پزشکانی که قسم خوردند چه کسانی بودند؟ اصلا برای چه کسی مهم است؟

در هریک از موقعیت‌‌های بالا خود عمل (مثلا قسم خوردن) یا کسی یا چیزی که عمل روی آن انجام می‌‌پذیرد مهم هستند. یعنی انجام‌‌دهنده عمل می‌‌تواند در یک عبارت قیدی و بعد از by بیان شود یا ناگفته بماند.

کاربردهای خلاقانه حالت مجهول در نوشته

مثال‌‌های بالا کاربردهای رسمی حالت مجهول را نشان دادند اما بعضی از نویسندگان از حالت مجهول و نوع تاکید آن در جمله برای موارد دیگری نیز استفاده می‌‌کنند. گاهی استفاده از حالت مجهول یک تصمیم سبکی و ادبی است که نویسنده متناسب با هدف نوشته خود اتخاذ می‌‌کند.

1. برای جلوگیری از سرزنش شدن: گاهی پیش می‌‌آید که می‌‌خواهید چیزی را بیان کنید بدون این که به طور شفاف مقصر آن را مشخص کنید. یک مثال رایج و قدیمی که بیشتر سیاست مدارها می‌گویند:

خب چه کسی مرتکب آن‌‌ها شد؟ کسی مسئولیت قبول می‌‌کند؟ راه‌‌ چاره چیست؟ یک دانشمند علوم سیاسی این ساختار را “تبرئه گذشته” لقب داده است زیرا این امر به معنای تبرئه یک سخنران از هر خطایی است که مرتکب شده است.

به عبارت دیگر وقتی می‌خواهید سرسری از موضوع بگذرید و از تیررس اتهامات در امان باشید.

2. برای طفره رفتن از یک جواب واضح و مشخص

جین آستین استاد مسخره کردن شخصیت‌‌های داستان خود آن هم به گونه‌‌ای است که مودبانه به نظر برسد. حالت مجهول یکی از روش‌‌های مورد علاقه او برای انجام این کار است. مثال زیر از کتاب عقل و احساس او آورده شده است:

در مواردی مانند این، حالت مجهول نوع بیان را مودبانه‌‌تر می‌‌سازد، حتی اگر باعث شود که منظور به اندازه حالت معلوم واضح و شفاف نباشد.

3. خواننده خود را وادار کنید که به چیزی بیشتر توجه کند

این هم مثل مراسم سوگند پزشکی است. عمل فعل (سوگند برای درمان صادقانه بیماران) بسیار مهم‌‌تر از کسانی است که مراسم را برگزار می‌‌کنند و سوگند می‌‌خورند.

در این مثال می‌‌توانید بخش مجهول را به صورت (Historians evoked that treasure) به معلوم تغییر دهید اما این کار تمرکز و تاکید را از “treasure” و “the corpse” دور می‌‌کند. از آن‌‌جایی‌‌که مورخان “historians” در این جمله از اهمیت کم‌‌تری برخوردارند، نویسنده ترجیح می‌‌دهد ایده کلیدی را با  استفاده از حالت مجهول بیان کند.

حالا که نویسندگان از جملات مجهول استفاده می‌‌کنند، شما هم می‌‌توانید استفاده کنید؟

مثال‌‌های بالا همگی کاربردهای ادبی جملات مجهول را نشان دادند اما یادتان باشد که گاهی استفاده از حالت مجهول در زندگی و مکالمات عادی هم کابردی و ضروری است. در هریک از مثال‌‌های زیر کاربرد حالت مجهول طبیعی و واضح است.

تغییر وجه این جملات به حالت معلوم، آن‌‌ها را از هدف نویسنده دور می‌‌کند، باعث می‌‌شود غیرماهرانه به نظر برسند و حتی ممکن است شکل نحوی آن‌‌ها را به هم بریزد.

کی از جملات مجهول استفاده نکنیم

گاهی چیزی که به نظر حالت مجهول می‌‌رسد درواقع اصلا مجهول نیست. بدون دقت کافی حتی کسانی که به زبان انگلیسی مسلط هستند هم می‌‌توانند به اشتباه فکر کنند که جملات زیر مجهول هستند.

برخلاف تصور و ظاهر جمله‌‌ها هیچ‌‌کدام از آن‌‌ها در حالت مجهول نیستند. برای جلوگیری از چنین اشتباهاتی این نکات را به خاطر داشته باشید:

وجود فعل to be در عبارت فعلی یک جمله لزوما آن را به حالت مجهول تبدیل نمی‌‌کند. برای ساختن عبارت فعلی مجهول وجود قسمت سوم یک فعل “past participle” هم لازم است. با دانستن این نکته دیگر وجود to be شما را به اشتباه نخواهد انداخت.

خلاصه این که:

• استفاده از حالت مجهول یک اشتباه دستوری نیست بلکه یک انتخاب سبکی است.
• اگر حالت معلوم جمله را واضح‌‌تر و طبیعی‌‌تر می‌‌کند، جمله را در حالت معلوم بنویسید.
• هرجا دریافت‌‌کننده تاثیر عمل فعل در جمله مهم‌‌تر بود (مفعول) باید از جملات مجهول استفاده کنید. به ویژه در مباحث قانونی و علمی که گاهی انجام‌‌دهنده کار ناشناس است و یا مواردی که فاعل دستوری گمراه کننده یا بی‌‌ربط است.
• هرجا لازم بود نوشته خوبی بنویسید (مثل امتحان writing)، بهتر است تا حد ممکن کم‌‌تر از حالت مجهول استفاده کنید، حتی اگر گاهی استفاده از آن در بعضی جملات لازم باشد.